Ten artykuł powstał z kompilacji tekstów/wiadomości znalezionych w Internecie.
Cukinia czy kabaczek? Cukinia i kabaczek to jedno i to samo warzywo należące do rodziny dyniowatych. Odmianę wyselekcjonowano we Włoszech i stąd pierwotna nazwa "cukinia" od włoskiego zucchina (tj. mała dynia). W Polsce roślina jest uprawiana i znana pod obiema nazwami. Ponieważ uprawiane formy mogą różnić się znacznie, więc zależnie od nazwy pod jaką je otrzymano do uprawy, traktowane są nawet jako odrębne gatunki. W zależności od odmiany może być ciemnozielona, żółta lub pasiasta. W niektórych regionach uważa się, że warzywo o zielonej skórce to kabaczek, a żółta skórka zarezerwowana jest dla cukinii.
Kabaczki należą do warzyw niskokalorycznych. Główną ich zaletą jest wyborny smak. Ponadto odkwaszają organizm przywracając naturalną równowagę kwasowo-zasadową w organizmie. Są zatem znakomite dla osób, które cierpią na nadkwaśność i zgagę czy dolegliwości refluksowe.
Dobrze jeść ją na surowo, ze skórką, bo tuż pod nią kryje się sporo prozdrowotnych substancji. W cukinii znajduje się wiele minerałów i witamin. Mianowicie witaminy B1, B2, C, PP, beta karoten, czyli prowitamina A. Wśród minerałów wyróżniamy: potas, wapń, magnez, żelazo oraz jod. Cukinia to także źródło węglowodanów (ok. 2,5 g w 100 g), białka (1 g w 100 g), błonnika (ma go niewiele, bo ok. 0,4 g w 100 g) i tłuszczu (na szczęście jest go znikoma ilość - w 100 g znajdziemy ok. 0,1 g tłuszczu).
Warzywo warto polecić osobom cierpiącym na cukrzycę. Ma niewiele węglowodanów i niski indeks glikemiczny (nawet gotowane, w przeciwieństwie np. do marchewki), nie powoduje gwałtownego podniesienia poziomu glukozy we krwi.
Cukinię powinny również jadać przyszłe mamy, gdyż zawarty w nich kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego rozwijania się płodu.
Warto spożywać cukinię również ze względu na zawarty w niej mangan. Podobnie jak witamina C, mangan chroni tkanki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Mangan zwiększa poziomy dysmutazy ponadtlenkowej (SOD), enzymu odpowiedzialnego za ochronę mitochondria przed stresem oksydacyjnym. Obsługuje również funkcję glikozylotransferaz, rodzina białek, które promują rozwój tkanki kostnej. Wreszcie, mangan ma zasadnicze znaczenie dla produkcji proliny - aminokwasu, który umożliwia tworzenie się kolagenu, niezbędnego do prawidłowego gojenia się ran i zdrowej skóry. Szklanka posiekanej cukinii zawiera 0,22 miligrama manganu, co zapewnia 12 - 10 % zalecanego dziennego spożycia odpowiednio dla kobiet i mężczyzn.
Dzięki temu, że obfituje w potas i magnez skutecznie obniża ciśnienie. Potas jest elektrolitem przyjaznym dla serca, pomaga obniżyć ciśnienie tętnicze i częstość akcji serca. A zbyt wysokie ciśnienie może prowadzić do wylewu, miażdżycy tętnic czy zawału mięśnia sercowego.
Ponadto, cukinia, zwłaszcza złote odmiany skórne, są bogate w flawonoidy: poli-fenolowe przeciwutleniacze, takie jak karoten, luteina i zeaksantyna. Związki te ułatwiają usuwanie z ciała szkodliwych wolnych rodników i reaktywnych form tlenu (ROS), które odgrywają istotną rolę w procesie starzenia i różnych procesach chorobowych.
Obok m.in. czosnku, czarnej porzeczki czy pomidorów cukinia zalecana jest w diecie przeciwnowotworowej. Naukowcy są zadnia, że produkty te zmniejszają ryzyko raka narządów przewodu pokarmowego (w tym żołądka, trzustki, jelita grubego i jamy ustnej).
Cukinię warto docenić również ze względu na obecność luteiny i zeaksantyny - barwników roślinnych, które chronią siatkówkę oka, zmniejszając ryzyko wystąpienia AMD (zwyrodnienia plamki żółtej) - choroby, która może doprowadzić nawet do ślepoty.
Cukinia jest dobrym źródłem błonnika, dzięki czemu reguluje perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom.
Cukinia wspomaga odchudzanie. Niewielka ilość tłuszczu i niska kaloryczność sprawiają, że cukinia to świetny produkt dla wszystkich, którzy się odchudzają (100 g surowej cukinii to zaledwie 15 kcal, ale taka sama ilość smażonej to już ponad 40 kcal). Ponadto zawarty w niej potas zapobiega zatrzymywaniu się wody w organizmie.
Cukinia jest jednym z ważnych składników diety oczyszczającej. Warzywo aż w ok. 90% składa się z wody, a ta wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn. W dodatku jej miąższ nie kumuluje trucizn i metali ciężkich. Nie musisz, więc kupować cukinii wyłącznie z upraw ekologicznych – te uprawiane na skalę przemysłową też są dobre.
Warto wiedzieć, że cukinia może być jednym z pierwszych warzyw, jakie podaje się małemu dziecku.
Kwiaty cukinii też są jadalne. Cukinia wydaje dwa rodzaje żółtych, pięciopłatkowych kwiatów: męskie i żeńskie. Żeńskie mają zalążki, malutkie cukinie, z męskich nie rodzą się owoce, dlatego można je zrywać bez uszczerbku dla owocującej rośliny. Oba rodzaje cukiniowych kwiatów są pyszne i jadalne.
Przydatne okazują się też świeże pestki cukinii, które podobnie, jak pestki dyni zawierają kukurbitacynę - związek o działaniu przeciwrobacznym.
Jak kupować i przechowywać cukinię?
Kupując cukinię, warto wybierać okazy nie dłuższe niż 30 cm.
Skórka cukinii powinna być jednolita i gładka. Warzywo musi być jędrne i dość
ciężkie! Wybieraj egzemplarze mniejszych rozmiarów – wąska i długa cukinia
posiada mniejsze pestki, a także jest delikatniejsza w smaku, gdyż nie zawiera
włóknistych elementów.
Przechowywać cukinię należy w suchym, chłodnym i przyciemnionym miejscu (do 10 stopni Celsjusza), maksymalnie przez pięć dni – po tym czasie może stracić ona nie tylko walory smakowe, ale również odżywcze. Odradza się przechowywania jej w lodówce (traci smak), a także trzymania razem z owocami i warzywami wydzielającymi etylen (jak np. pomidory, jabłka i awokado) - takie sąsiedztwo może przyspieszyć psucie się cukinii.
Cukinia nie nadaje się do mrożenia, gdyż zawiera za dużo wody.
Jak spożywać cukinię?
Przechowywać cukinię należy w suchym, chłodnym i przyciemnionym miejscu (do 10 stopni Celsjusza), maksymalnie przez pięć dni – po tym czasie może stracić ona nie tylko walory smakowe, ale również odżywcze. Odradza się przechowywania jej w lodówce (traci smak), a także trzymania razem z owocami i warzywami wydzielającymi etylen (jak np. pomidory, jabłka i awokado) - takie sąsiedztwo może przyspieszyć psucie się cukinii.
Cukinia nie nadaje się do mrożenia, gdyż zawiera za dużo wody.
Jak spożywać cukinię?
Małe i młode cukinie do 20 cm można jeść surowe razem ze skórką. Większe i starsze, najlepiej do 30 cm, okazy trzeba obrać ze skórki i poddać obróbce.
Cukinia to warzywo uniwersalne, które można przyrządzać na wiele sposobów. Nadaje się do smażenia, duszenia, marynowania i pieczenia. Można przyrządzić z niej zupę, zapiekankę, placuszki, danie jednogarnkowe, ratatouille, sałatki, leczo lub ciasto. Żółta cukinia lepiej sprawdza się w sałatkach, ponieważ jej miąższ jest bardziej chrupiący. Zielona natomiast doskonale nadaje się do grillowania i przyrządzania roladek.
Młode cukinie nieobrane, pokrojone w plastry są doskonałą
przekąską miedzy posiłkami.
W kuchni wykorzystuje się nawet kwiaty cukinii - można je smażyć w cieście naleśnikowym lub nadziewać i zapiekać w piekarniku.
Ci, którzy mają możliwość i chcą zebrać cukinię z własnego ogródka, powinni pamiętać, że warzywo to wymaga żyznej, próchniczej i zasobnej w wodę gleby. Jest to też roślina dość odporna na choroby i szkodniki, więc nie wymaga oprysków.
W kuchni wykorzystuje się nawet kwiaty cukinii - można je smażyć w cieście naleśnikowym lub nadziewać i zapiekać w piekarniku.
Ci, którzy mają możliwość i chcą zebrać cukinię z własnego ogródka, powinni pamiętać, że warzywo to wymaga żyznej, próchniczej i zasobnej w wodę gleby. Jest to też roślina dość odporna na choroby i szkodniki, więc nie wymaga oprysków.
A oto moje propozycje dań z cukinią: (klikając na tytuł dania przejdziesz do przepisu)
Related topic (theme) in English:
