Ten artykuł powstał z kompilacji tekstów/wiadomości znalezionych w Internecie.
Kalarepka jest dwuletnią rośliną, należy do rodziny roślin krzyżowych kapustowatych – jest blisko spokrewniona z kapustą, kalafiorem, brokułem i brukselką. Pochodzi z północnej Europy i do dziś jest tam uprawiana i spożywana. Jest warzywem szeroko uprawianym w większości krajów świata. Na rynku dostępne są kalarepy zielone i fioletowe, jednak obie te odmiany nie różnią się specjalnie smakowo, ani pod względem poszczególnych składników. Spożywa się jej zgrubiałą, przypominającą bulwę łodygę, ale liście są również jadalne. Zarówno jabłko jak i liście kalarepy są bogatym źródłem witamin i minerałów. Kalarepa jest bogata w witaminy z grupy B (B1, B2, B5, B6), znajdziemy w niej również sporo witaminy C, E, K, PP oraz kwas foliowy, szczawiowy, jabłkowy, nikotynowy. Kalarepa dostarczy naszemu organizmowi również wiele składników mineralnych – wapń, potas, magnez, sód, żelazo, miedź, chlor, mangan, jod, fosfor. To także źródło błonnika, luteiny i białka. Najbogatszą w witaminy i sole mineralne częścią rośliny są młode liście, które pod względem wartości odżywczych znacznie przewyższają samą zgrubiałą łodygę.
100 g kalarepy zawiera 200 mg potasu, który odpowiada za utrzymanie równowagi płynów w organizmie, przemianę materii i prawidłowe działanie mięśni. Potas zapobiega udarom mózgu. Pomaga obniżyć ciśnienie krwi, ale jednocześnie bezpośrednio działa na naczynia mózgowe. Utrzymuje ich elastyczność i zmniejsza podatność na uszkodzenia. Dwunastoletnie obserwacje naukowców z Uniwersytetu Południowej Karoliny potwierdziły, że ryzyko udaru zmniejsza się nawet o 40%, jeśli do jednego posiłku włączymy pokarmy bogate w potas (wystarczy porcja kalarepki lub innego warzywa, np. pomidorów, ziemniaków, brokułów lub kapusty).
W warzywie znajduje się także dużo betakarotenu (chroni wzrok oraz wspomaga rozwój tkanek) oraz bioflawonidów – przeciwutleniaczy zabezpieczających przed nowotworami. Warzywo korzystnie wpływa na leczenie raka sutka i zapobiega rakowi jelita grubego. Badania wykazały, że osoby z niskim poziomem beta-karotenu we krwi są najbardziej narażone na choroby nowotworowe. Kalarepka zaliczana jest do najważniejszych składników diety antyrakowej.
Jest doskonałym wymiataczem wolnych rodników. Przechwytuje te niebezpieczne, reaktywne cząsteczki tlenu i hamuje reakcję łańcuchową, grożącą powstaniem nowych niszczycieli. Po uszkodzeniu wolnego rodnika sama się szybko regeneruje i może nas bronić dalej.
Kalarepa ma pozytywny wpływ na nasz wzrok – zawarta w niej luteina chroni plamkę żółtą przed uszkodzeniem.
Wskazana jest także w diecie cukrzyków, Należy do produktów bardzo wolno podnoszących poziom cukru we krwi. Ponadto u cukrzyków zmniejsza ilość sorbitolu, który jest sprawcą zaburzeń wzroku i układu nerwowego.
Jabłko kalarepy zawiera bardzo dużo witaminy C, bo już 10 dag świeżej kalarepki zaspokaja podstawowe dzienne zapotrzebowanie dorosłego na tę witaminę – bardzo ważnego uczestnika procesów, które chronią organizm przed atakami wirusów. Witamina C strzeże go również przed działaniem wolnych rodników i innych toksyn, aktywizując system immunologiczny.
Kalarepa ma działanie uspokajające, działa jak lek przeciwdepresyjny, zmniejsza niepokój, poprawia nastrój, równoważy emocje.
Kalarepę zaleca się osobom chorym na miażdżycę, zwłaszcza gdy towarzyszy jej nadciśnienie. Obniża nie tylko ciśnienie krwi, ale również poziom „złego” cholesterolu zatykającego tętnice.
Obecność wapnia w kalarepie poprawia wchłanianie żelaza przez organizm oraz zapobiega osteoporozie.
Kalarepa to bogate źródło błonnika, zwiększającego wydalanie kwasów żółciowych i cholesterolu. Błonnik zapewnia również uczucie sytości oraz ułatwia pracę jelit.
Dzięki właściwościom moczopędnym warzywo wspiera pracę nerek i oczyszcza organizm z toksyn. Przyspiesza również wydzielanie żółci, dlatego powinno znaleźć się w jadłospisie pacjentów, u których zdiagnozowano kamicę żółciową. Reguluje także pracę układu pokarmowego, poprawia trawienie i zwalcza zaparcia.
Kalarepą powinny zajadać się osoby dbające o linię. Warzywo jest bowiem niskokaloryczne – w 100 g znajduje się tylko 27 kcal. Poza tym przysmak nie wykazuje efektów uczulających, dlatego można go podawać dzieciom od szóstego miesiąca życia.
Sok kalarepy wzmacnia zęby, dezynfekuje język i dziąsła, zmniejsza ryzyko zapalenia dziąseł, jamy ustnej oraz próchnicy. Jego regularne picie zapobiega natomiast uciążliwym krwotokom z nosa oraz zmniejsza i łagodzi skutki zatruć alkoholowych czy narkotykowych.
UWAGA. Ze względu na obecność szczawianów, warzywa muszą się wystrzegać osoby z kamicą nerkową. Kalarepa zwiększa kwasowość środowiska w żołądku, dlatego należy z niego zrezygnować w przypadku chorób wrzodowych i schorzeń przewodu pokarmowego, np. zapalenia błony śluzowej żołądka, ostre zapalenie trzustki.
W warzywie znajdują się goitrogeny – substancje chemiczne charakterystyczne dla roślin krzyżowych, mające działanie wolotwórcze i upośledzające funkcjonowanie tarczycy. Dlatego też osoby z problemami z tarczycą powinny rozsądnie włączać do diety to smaczne warzywo.
Jaką kupować kalarepę?
Należy kupować warzywa, która mają świeżo wyglądające i intensywnie zielone liście bez śladów żółknięcia oraz jędrne główki o gładkiej, jednorodnej i pozbawionej miękkich miejsc skórce. Kalarepę warto „zważyć” w dłoni – powinna być cięższa niż wskazuje to jej wielkość.
Najdelikatniejszy smak mają niewielkie egzemplarze, o średnicy do 8 centymetrów. Większe bywają twarde i włókniste. W zależności od odmiany kalarepa może mieć kolor od białego do fioletowego. Jednak jej miąższ jest zawsze biały i ma taki sam smak.
Przechowując kalarepę możemy zostawić ją na maksymalnie 2 - 3 dni w temperaturze pokojowej. Aby przechować ją dłużej dobrze jest włożyć warzywo do lodówki i zapewnić mu wilgotność. W lodówce możesz przechowywać ją do dwóch tygodni. Należy usunąć z główki starsze liście, zawinąć ją w papier, a potem otulić folią. Oczyszczona i pokrojona w paski nadaje się również do zamrażania.
Ponieważ na łodygach kalarepy mogą gromadzić się bakterie chorobotwórcze a także jaja pasożytów (kontakt z glebą) – dlatego przed przystąpieniem do obierania i spożycia należy bardzo starannie ją umyć.
Wiosenna kalarepa i uprawiana w szklarni zawiera dużo azotu.
Jak spożywać kalarepę?
Zdecydowanie najwięcej wartości odżywczych i zdrowotnych ma kalarepa spożywana na surowo, szczególnie jeśli jest młoda. Młodą, startą na grubej tarce lub drobno poszatkowaną można łączyć z marchewką, ogórkiem kwaszonym, cebulą dymką, jabłkiem. Doprawiać jogurtem, śmietaną lub majonezem. Starsze i twardsze, świetnie sprawdzają się na ciepło – można je faszerować, zapiekać i dusić. Nadają się do zup i zapiekanek.
Jeśli gotujemy kalarepę, róbmy to razem z liśćmi, które skrywają bogactwo żelaza. Po przekrojeniu miąższ szybko ciemnieje, więc jeśli kawałek warzywa zostawiamy na później, należy włożyć go do miski z wodą i odrobiną soku z cytryny.
A oto moje propozycje dań z kalarepą: (klikając na tytuł dania przejdziesz do przepisu)
Related topic (theme) in English:
