Kuchnia Bezglutenowa Margaret: 03/02/16

środa, 2 marca 2016

Czarnuszka. Nigella (black cumin).

Czarnuszka siewna (Nigella sativa) zwana także czarnym kminkiem (black cumin, khalonji) to niepozorna roślinka posiadająca ziarenka o olbrzymiej mocy.
Wszędzie tam, gdzie pojawia się stan zapalny, gdzie szwankuje system immunologiczny czarnuszka stanowi niezrównany oręż, aby się z nim rozprawić. Dlaczego tak się dzieje? Otóż nasionka czarnuszki posiadają ponad 100 aktywnych substancji. To prawdziwa skarbnica związków biologicznie aktywnych o niezwykle silnych właściwościach antyzapalnych, antynowoworowych, antyoksydacyjnych i jednocześnie ochronnych!

Te maleńkie czarne ziarenka zawierają:

różnorodne kwasy tłuszczowe (linolowy, alfa-linolenowy, rzadki w przyrodzie eikozadienowy, palmitynowy, mirystynowy i inne)
fosfolipidy i fitosterole
cenne flawonoidy i równie cenne saponiny
białka (osiem z dziewięciu niezbędnych aminokwasów) i węglowodany
alkaloidy m.in. nigellinę, nigellaminę, nigellidynę, nigellicynę – rzadkie w świecie roślin)
olejek eteryczny zawierający m.in. tymochinon, limonen, karwakrol, karwon i in.
witaminy A, E, F, B1, B3, B6, biotynę, związki mineralne m.in. cynku, selenu, magnezu, wapnia, żelaza, sodu i potasu

Te wszystkie skarby natury umieszczone w małych czarnych nasionkach w idealnej proporcji sprawiają, że czarnuszka i jej olej znakomicie obniżają stres oksydacyjny! Wszędzie tam, gdzie pojawia się stres oksydacyjny – czarnuszka przynosi ulgę i ukojenie, pomagając systemowi uporać się z zachwianiem równowagi. Jest teżpPomocna w chorobach autoimmunologicznych.

Najbardziej aktywne składniki czarnuszki:

Kwasy tłuszczowe. Olej nasion czarnuszki może być porównywany do oleju ogórecznika i wiesiołka, ze względu na wysoka zawartość składników eterycznych, które w połączeniu z olejkiem lotnym, odgrywają istotną rolę w kształtowaniu prostaglandyny E1, mającą wpływ na zrównoważone działanie układu odpornościowego. 56% kwasu linolowego, 24,6% kwasu oleinowego, 12% kwasu palmitynowego, 3% kwasu stearynowego, 2,5% kwasu eikozanowego, 0,7% kwasu linolenowego, 0,16% kwasu mirystynowego.

thymoquinone. To naturalny przeciwutleniacz. Działa przeciwzapalnie, zmniejsza ból. Stymuluje produkcję żółci, metabolizuje tłuszcze i pomaga w detoksykacji. Chroni przed atakami astmy, hamuje wydzielanie histaminy.

prostaglandyna E1. Reguluje funkcje mózgu, działanie układu nerwowego i uwalniania substancji. Przyczynia się do obniżenia ciśnienia krwi i rozszerzenia naczyń krwionośnych, w konsekwencji zapobiega zlepianiu płytek krwi (zakrzepicy). Reguluje system immunologiczny i aktywuje limfocyty T, które są istotne w walce organizmu z chorobą. Hamuje procesy alergiczne. Normalizuje stany zapalne skóry. Rozszerza oskrzela. Zwiększa wydzielanie hormonu tarczycy i insuliny.

Nigellon. Rozszerza oskrzela, działa przeciwskurczowo, wskazany w leczeniu chorób układu oddechowego, takich jak astma i krztusiec. Badania potwierdziły także, że działa przeciw histaminowo.

Saponin Melathin. To naturalny pestycyd. Ma silne właściwości oczyszczające i jest stosowany jako środek przeczyszczający i niszczący pasożyty. Nadaje się do niszczenia pasożytów u dzieci. Sprzyja wchłanianiu substancji odżywczych i działa wykrztuśnie. Pobudza apetyt i trawienie, dogłębnie oczyszcza jelita.

Olejki eteryczne. Działają przeciwbakteryjne, przeciwwirusowo.

Witamina B2

Tiamina (witamina B1). Odgrywa ważną rolę w przekształcaniu węglowodanów
i tłuszczów w energię. Jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju, pomaga utrzymać właściwe funkcjonowanie serca, układu nerwowego i przewodu pokarmowego.

Niacyna (witamina B3). Wspomaga napięcie mięśniowe, wpływa na układ nerwowy, kondycje skóry, włosów, oczów, działa na wątrobę.

Selen. To przeciwutleniacz odgrywający ważną rolę w profilaktyce nowotworów i zapobieganiu tworzeniu się skrzepów krwi. Wykazuje działanie przeciwwirusowe i hamuje uszkodzenia chromosomów. Neutralizuje toksyny i metale ciężkie. Jest również stosowany w leczeniu astmy, trądziku, zapaleniu ścięgna, przy problemach z niepłodnością u mężczyzn i zaburzeniach w okresie menopauzy u kobiet.

Ponadto:

Czarnuszka pomaga uporać się z anemią. W wielu badaniach wykazano, iż regularne stosowanie oleju z czarnuszki podnosiło poziom hemoglobiny i erytrocytów.

Czarnuszka chroni przed skutkami promieniowania. W badaniach czarnuszka zapobiegała uszkodzeniom wywołanym promieniowaniem jonizującym w radioterapii. To ważna informacja dla tych, którzy poddawani są naświetlaniom promieniami w radioterapii chorób nowotworowych.

Działa przeciwwrzodowo na żołądek. Olej z czarnuszki powoduje wzrost ilości mucyny w błonie śluzowej żołądka. Czarnuszka ma również udowodnioną skuteczność przeciwko bakteriom Helicobacter pylori. Przynosi ulgę w przypadku symptomów refluksu żołądkowo-przełykowego.

Ma działanie cytotoksyczne – przeciwnowotworowe. Hamuje angiogenezę i metastazę komórek nowotworowych, stymuluje syntezę cytokin: interleukin, TNF-α oraz interferonu, immunoglobulin skierowanych przeciwko antygenom rakowym. Czarnuszka ma też zdolność wywołania apoptozy (zaprogramowanej śmierci) komórek rakowych – działa silnie antyutleniająco. Badania były robione w stosunku do licznych rodzajów nowotworów, między innymi białaczki, nowotworów okrężnicy, płuc, macicy, prostaty, piersi, jelita grubego, wątroby, mózgu czy nawet wyjątkowo niebezpiecznego i podstępnego raka trzustki. Czarnuszka nie czyni przy tym szkody komórkom zdrowym.

Ma działanie antycukrzycowe. Reguluje poziom cukru we krwi: działa ochronnie na trzustkę sprzyjając jej regeneracji i proliferacji wysp trzustkowych beta odpowiedzialnych za produkcję insuliny.

Wpływa pozytywnie na układ rozrodczy. Reguluje miesiączkowanie, wspomaga laktację u matek karmiących, a nawet stwierdzono jej działanie antykoncepcyjne podobne do etynyloestradiolu (syntetycznego estrogenu, składnika współczesnych tabletek antykoncepcyjnych), nie wykazując jednocześnie aktywności estrogenowej. Dobra wiadomość dla panów jest taka, że czarnuszka naturalnie podnosi u nich poziom testosteronu.

Doskonała na problemy z włosami. Przeciwdziała łysieniu, hamuje wypadanie włosów, pozwala pozbyć się łupieżu i spowodowanego stanem zapalnym swędzenia, pobudza porost włosów i zwiększa gęstość czupryny.

Sama czarnuszka aczkolwiek jest wspaniałym darem natury – nie zastąpi zmiany stylu życia. Samo zażywanie czarnuszki nie wyleczy cię z chorób, wspomoże jednak proces leczenia.

Przeciwwskazań do jej stosowania w zasadzie brak. Jakkolwiek niewielkie ilości czarnuszki nie przynoszą skutków ubocznych, stosowana w większych dawkach może wpływać antykoncepcyjnie na organizm kobiety. Podczas ciąży i karmienia należy jej stosowanie skonsultować z lekarzem.

Jak stosować czarnuszkę?

Czarnuszkę można stosować zarówno zewnętrznie (na skórę, włosy i paznokcie) jak i wewnętrznie. Używa się albo ziarenek albo oleju tłoczonego na zimno.

- w kuchni profilaktycznie, jako przyprawa: zmielona czarnuszka doskonale zastępuje pieprz. W przeciwieństwie do niego nie drażni jednak przewodu pokarmowego ani nie zakwasza organizmu (pieprz jest przyprawą zakwaszającą). Całe lub zmielone ziarenka można dodawać do pieczenia chleba, do zup, sałatek, kanapek, do bigosu i innych duszonych warzyw, przy wyrobie domowego sera, wina czy przy kiszeniu warzyw.

- w postaci naparu: parzymy jak herbatkę czyli zalewamy wrzątkiem 1 łyżkę zmielonych nasionek, parzymy ok. 20 minut i odcedzamy. Taki napar można osłodzić miodem. Stosować zewnętrznie do przemywania zmienionej chorobowo skóry, jak płukankę do włosów oraz wewnętrznie (pijemy 1/2 szklanki naparu 2-3 razy dziennie).

- w postaci oleju: do stosowania zewnętrznie na skórę lub włosy oraz wewnętrznie (łyżeczka oleju 2-3 razy dziennie, dzieci połowę tego). Pamiętajmy, aby kupować tylko olej z czarnuszki tłoczony na zimno. Olej z czarnuszki nadaje się do użycia przez około trzy miesiące od momentu wytworzenia, jego właściwości są zaś najbogatsze, gdy jest on trzymany w chłodnym miejscu w zaciemnionej butelce. Po otwarciu przechowujemy go w lodówce.

- w postaci nalewki: pół szklanki zmielonej czarnuszki zalać szklanką alkoholu 40% i odstawić na co najmniej tydzień, po czym przefiltrować przez watę. Można używać zewnętrznie jak i wewnętrznie, podobnie jak olej. W przypadku zakażeń o charakterze grzybiczym (np. candida) nalewka na bazie alkoholu jest bardziej skuteczna niż napar.

- w postaci ziołomiodu: na każdą łyżkę miodu dać łyżeczkę zmielonej czarnuszki i utrzeć razem na papkę, bardzo pomocną przy przeziębieniu (podobnie zresztą jak mieszanka miodu i cejlońskiego cynamonu): działa wykrztuśnie, łagodzi kaszel i ból gardła. Papkę można też stosować zewnętrznie na skórę w postaci maseczki, a jeśli zmielimy nasionka nieco grubiej to peelingu.

Przez cały czas trwania kuracji zalecane jest przy tym obserwowanie sygnałów wysyłanych przez organizm i reagowanie, gdy zaczynają one budzić niepokój.

Nie stwierdzono skutków ubocznych czarnuszki lub jej oleju pod warunkiem stosowania zalecanych dawek. Jak ze wszystkimi ziołami stosowanymi terapeutycznie zaleca się też robić krótkie przerwy w stosowaniu raz na jakiś czas.

Artykuł nie stanowi porady medycznej, lekarskiej czy farmaceutycznej. Czytelnik przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji co do leczenia, powinien skonsultować się (w zależności od potrzeb) z lekarzem lub farmaceutą.

A oto moje dania z czarnuszką:

Kalafiorowy ryż (pilaw) i kurczak.

Zupa dyniowo-selerowa.