Źródło: http://www.zdrowa-zywnosc.pl/artykuly/15-witamina-b12-prawdy-i-mity, dr Roman Pawlak
Etykieta wpisu: WITAMINY
Witamina B12 zwana też jest kobalaminą lub czerwoną witaminą. Witamina B12 została odkryta w XIX wieku w związku z śmiertelnymi zachorowaniami na anemię złośliwą, znaną jako choroba Addisona-Biermera, polegającej na gwałtownym zmniejszeniu krwinek czerwonych w związku z upośledzeniem funkcji wydzielniczej żołądka. Witamina B12 jest jedną z kilku witamin rozpuszczalnych w wodzie. Bierze
udział w reakcjach chemicznych zachodzących w każdej komórce ludzkiego
ciała. Jest niezbędna do normalnego funkcjonowania mózgu i układu
nerwowego, wytwarzania krwi, kwasów tłuszczowych, energii. Niedobór witaminy B12 jest dość powszechny na całym świecie. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych około 20%, a w Europie około 40% osób ma mały niedobór tej witaminy. W grupie ludzi narażonych na niedobór witaminy B12 znajdują się weganie (ludzie niespożywający żadnych produktów zwierzęcych), lakto-owo-wegetarianie (którzy nie spożywają produktów mięsnych ale używają produkty pochodzenia zwierzęcego, jak mleko, przetwory mleczne i jajka). Największe ryzyko niedoboru mają weganie oraz osoby starsze. Również osoby, którym wycięto dolną część jelita cienkiego są narażone na niedobór B12. Niedobór może być spowodowany niedostatecznym spożyciem tej witaminy (tak jest w przypadku wegan i wegetarian) albo niedostateczną jej absorpcją.
Niedobór witaminy B12 może spowodować wiele różnych problemów. Należą do nich między innymi: demencja, ataksja, atrofia nerwu wzrokowego, katatonia, psychozy, zmiany nastrojów, zawał mięśnia sercowego i zakrzepica żył, niedokrwistość megaloblastyczna oraz schorzenia neurologiczne, takie jak neuropatia, mielopatia (choroba rdzenia kręgowego), zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego i mózgu, upośledzenie pamięci, depresja, atrofia mózgu, zmęczenie, problemy ze skupieniem się i uwagą, zaniki pamięci i osłabienie, niemiły zapach ciała, stany zapalne ust, dolegliwości miesiączkowe. Generalnie uważa się, że krótkotrwały niedobór B12 nie powoduje zmian w układzie nerwowym. Nie mniej jednak długotrwały niedobór prowadzi do nieodwracalnych powikłań.
Witamina B12 ważna jest dla kobiet w ciąży, gdyż odgrywa dużą rolę w odtwarzaniu kodu genetycznego. Oddziałuje także na układ kostny - jej niedobory mogą być przyczyną krzywicy u dzieci i osteoporozy u kobiet powyżej 50 roku życia. Jej prawidłowy poziom w organizmie jest ważny również ze względu na to, że witamina B 12 wpływa na wchłanianie witaminy A i na aktywizację żelaza w organizmie.
Witamina B12 w organizmie człowieka przekształcana jest w dwie różne, biologicznie aktywne formy: metylokobalaminę i adenosylkobalaminę. Ponadto wyróżnia się cyjanokobalaminę - formę witaminy B12 często dodawaną do niektórych produktów, takich jak mleko sojowe. Jest ona również używana w suplementach dietetycznych. Cyjanokobalamina jest przekształcana w organizmie w aktywne formy witaminy. Oprócz biologicznie aktywnych form, istnieją również pseudo-witaminy B12, które nie mają żadnej wartości dla organizmu człowieka. Są one produkowane przez niektóre organizmy, takie jak na przykład algi. Jak wspomnieliśmy, nieaktywnie biologicznie formy witaminy B12 zostały znalezione także w niektórych produktach, typu fermentowane produkty sojowe. Należy jednak podkreślić, że nieaktywne biologicznie formy witaminy B12 mogą przyczynić się do niedoboru tej witaminy w organizmie, ponieważ blokują normalny proces metaboliczny form biologicznie aktywnych. Podsumowując, produkty roślinne nie zawierają aktywnych form witaminy B12.
Występowanie witaminy B 12 w przyrodzie jest ograniczone, ale wystarczają już małe dawki, gdyż jest witaminą bardzo aktywną. Najbogatszymi źródłami są produkty pochodzenia zwierzęcego: wątroba, nerki, serce, chude mięso, ryby, skorupiaki, sery i jaja. Witamina B12 produkowana jest tylko przez drobnoustroje. Przyczyną, dla której mięso i produkty zwierzęce zawierają tę witaminę jest to, że zwierzęta są w stanie zaabsorbować ją z układu trawiennego, gdzie bakterie produkują jej znaczące ilości.
Osoba dorosła powinna spożywać 2.4μg witaminy B12 każdego dnia. Wysoka temperatura niszczy witaminę B12. Badania wykazały, że poddanie produktu, który zawiera witaminę B12 gotowaniu, smażeniu czy innej obróbce cieplnej spowodowało spadek zawartości tej witaminy od około 23, aż do prawie 97% w zależności od rodzaju produktu, temperatury i czasu. Najnowsze badania przeprowadzone w Norwegii sugerują, że witamina B12 z mięsa i jaj nie jest aż tak dobrze przyswajalna, jak z nabiału i ryb. Warto jednak w tym momencie dodać, że spożycie mleka i nabiału podwyższa między innymi ryzyko raka prostaty. Dlatego zwiększenie spożycia tych produktów mogłoby mieć niewskazane konsekwencje. Osoba spożywająca typową dla krajów zachodnich i Polski dietę złożoną z mięsa, wędlin i produktów mięsnych, spożywa dwa do trzech razy więcej witaminy B12 niż wynosi jej zapotrzebowanie.
Generalnie zaleca się aby weganie, wegetarianie, osoby starsze (powyżej 50. roku życia), a także osoby, które często używają środków na nadkwasotę, spożywały witaminę B12 w postaci suplementów. Najmniejsza dawka cyjanokobalaminy (forma witaminy B12 spożywana w suplementach) konieczna do zaniknięcia łagodnej postaci niedoboru witaminy B12 wynosi więcej niż 100 dawek zalecanych do spożycia w diecie, która wynosi około 2.4μg. Oznacza to, że dawka spożywana w postaci suplementów powinna wynosić przynajmniej 250μg. Witamina B12 dostarczona z suplementów absorbowana jest w inny sposób, niż witamina dostarczona w diecie.
Oprócz suplementów dobrym źródłem witaminy B12 są tzw. nutritional yeast (drożdże odżywcze). Dwie czubate łyżeczki albo jedna czubata łyżka stołowa zawierają mniej więcej tyle tej witaminy, ile wynosi dzienne zapotrzebowanie.
Poziom witaminy B12 może być zbadany na kilka sposobów. Najbardziej dokładnym testem jest sprawdzenie poziomu kwasu metylmalonowego w moczu. Normalny poziom tego kwasu wynosi 0.08 do 0.56 mmol/L. Podwyższony poziom oznacza niedobór tej witaminy (niewydolność nerek i zmniejszenie objętości wewnątrznaczyniowej mają również wpływ na poziom tego kwasu). Innym testem jest pomiar B12 w surowicy krwi. Są przynajmniej dwa testy, które mogą być używane do pomiaru poziomu B12 w surowicy krwi: analiza radioimmunologiczna i analiza mikrobiotyczna. Analiza radioimmunologiczna często może pokazać fałszywy pozytywny wynik, tylko dlatego, że mierzy ona nie tylko aktywne ale również nieaktywne rodzaje witaminy B12. Poziom podaje się albo w mmol/L albo w pg/mL. Poziom witaminy B12 w serum krwi nie powinien być niższy niż 150pmol/L albo 200pg/mL. Poziom B12 może być również pośrednio oceniony po pomiarze homocystyny we krwi. Podniesiony poziom homocystyny (> 15µmol/L) może oznaczać niedobór witaminy B12, kwasu foliowego albo witaminy B6. W takim przypadku należy przeprowadzić dodatkowe testy.
W przypadku stwierdzenia niedoboru witaminy B12 należy skonsultować z lekarzem tryb leczenia. Generalnie, niedobór witaminy B12 leczy się wstrzykując domięśniowo 1000mg. Zwykle wstrzykuje się albo hydroksykobalaminę albo cyjanokobalaminę (dwie formy witaminy, które organizm człowieka jest w stanie przekształcić w formy biologicznie aktywne) codziennie przez dwa tygodnie, a potem raz na dwa tygodnie przez 6 miesięcy. Badania wskazują również na to, że dzienne spożycie 1000 albo 2000μg w formie suplementów przynosi podobny efekt.
Jak interpretować wyniki podstawowych badań medycznych?
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz