Kuchnia Bezglutenowa Margaret: Imbir - kłącze o niezwykłych właściwościach. Ginger

This article will be in Polish only, at the bottom of the article are links to a similar topic in English.

Imbir jest przyprawą kojarzoną głównie z hinduskimi potrawami, ale wbrew pozorom nie pochodzi z Indii (właściwie nie wiadomo, skąd dokładnie jest). Prócz Azji rośnie na wyspach Oceanu Spokojnego, w Ameryce Południowej i Afryce. Intensywny aromat imbiru, ze świeżą, trochę słodką, a trochę drzewną nutą to zasługa zingiberolu - składnika olejku eterycznego. Natomiast substancje żywicowe m.in. gingerol i zinferon, odpowiadają za palący, lekko gorzki smak.

Zbawienne dla organizmu ludzkiego właściwości imbiru odkryto i wykorzystywano już wiele wieków temu - w starożytnej medycynie Wschodu. Działanie imbiru dobrze znali chińscy lekarze, a także tradycyjni indyjscy uzdrowiciele, którzy aplikowali go między innymi przy dolegliwościach żołądkowo – jelitowych. W świecie medycyny zachodniej natomiast korzeń imbiru zaistniał stosunkowo niedawno, ale przeprowadzone dotychczas badania potwierdzają lecznicze działanie imbiru i możliwości stosowania go przy wielu różnych schorzeniach.

Imbir jest rośliną, która ma wiele odmian. W zależności od gatunku zmienia się zastosowanie kłącza. Najwyższej jakości gatunek pochodzi z Jamajki i ten można stosować dowolnie również, jako przyprawę. Najbardziej popularnym w sztuce kulinarnej gatunkiem jest jednak malezyjski imbir lekarski oraz spożywany na surowo imbir japoński. W lecznictwie wykorzystuje się natomiast imbir cytwarowy i żółty.

Działanie imbiru

Wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego: jest to jeden z najbardziej popularnych sposobów wykorzystania imbiru. Pobudza trzustkę, zwiększając poziom enzymów biorących udział w trawieniu i zapobiegających wchłanianiu zbędnych substancji.
Pomaga zapobiegać problemom jelitowym: ze względu na swoje właściwości antybakteryjne zapobiega zmianom flory bakteryjnej jelit.
Jest bardzo skutecznym środkiem przeciw mdłościom: wykazuje silne właściwości przeciwdziałania mdłościom wywołanym różnymi czynnikami. Może być stosowany przy chorobie lokomocyjnej (podczas podróży statkiem, autobusem, itp.) i w długiej podróży. Mogą go stosować osoby poddawane chemioterapii oraz pacjenci z mdłościami pooperacyjnymi.
Leczy wrzody a także zapobiega ich rozwojowi. Ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryjne, usuwa bakterie Helicobacter pylori wydzielające amoniak. Imbir jest doskonałym lekarstwem na zapalenie błony śluzowej żołądka i naturalnym środkiem do neutralizacji nadmiaru kwasu w żołądku.
Zwiększa koncentrację i wydajność umysłową, bo poprawia ukrwienie mózgu. Odrobina sproszkowanego imbiru dodana do kawy, niweluje jej szkodliwe właściwości.
Zmniejsza biegunkę i zaparcia: usuwa szkodliwe bakterie i mikroorganizmy takie jak E. coli, powodujące biegunkę u dzieci, a także leczy zapalenia żołądka i jelit. Jednocześnie, zwiększa perystaltykę jelit, pomagając w wypróżnieniach przy zaparciach.
Zapobiega chorobom serca: czy to przy zatrzymaniu krążenia, chorobie wieńcowej, dusznicy klatki piersiowej czy zakrzepicy. Zmniejsza agregację (zlepianie) płytek krwi, chroni więc przed tworzeniem się zakrzepów. Powinien być niezbędnym dodatkiem do menu osób z podwyższonym cholesterolem.
Usprawnia krążenie w kończynach: przede wszystkim likwiduje ból w nogach czy objawy w okolicy palców spowodowane przez chorobę Raynaurda.
Pomaga w regeneracji tkanek przy ranach i odmrożeniach.
Jest przydatny w leczeniu objawów grypy: obniża gorączkę, zmniejsza uczucie zatkanego nosa, bóle spowodowane grypą. Przy przeziębieniu, likwiduje ciśnienie w klatce piersiowej wywołane nagromadzeniem śluzu. Działanie bakteriobójcze pomoże pokonać infekcję i złagodzi ból gardła oraz przewlekły kaszel, a odpowiednio przygotowany napar imbiru z dodatkiem tymianku skutecznie wyleczy katar.
Łagodzi chroniczne zmęczenie: syndrom chronicznego zmęczenia jest dość częstym problemem w dzisiejszym świecie, człowiek czuje się zawsze zmęczony i słaby, pomimo dużej ilości snu i odpoczynku.
Wykazuje silne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe: pomocny przy artretyzmie, chorobie zwyrodnieniowej stawów, bólu stawów, jak również przy zapaleniach w następstwie urazów. Badanie z 2001 roku, potwierdziło, że olej z imbiru zmniejszył ból w kolanach u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów. Imbir może być tak skuteczny jak Ibuprom przy zwalczaniu bólu. Badanie przeprowadzone z udziałem 150 studentek, które miały silne bóle menstruacyjne wykazało podobną skuteczność imbiru w zwalczaniu bólu co ibuprom czy kwas mefenamowy.
Imbir może znacznie obniżyć poziom cukru we krwi. Jak dowodzi nowe badanie z 2015 roku przeprowadzone na 41 osobach z cukrzycą typu 2, spożywanie 2 gramów sproszkowanego imbiru dziennie obniżyło poziom cukru we krwi na czczo o 12%. Znacząco, bo aż o 10% obniżył się również wskaźnik HbA1c (hemoglobina glikowana, czyli długoterminowy wskaźnik stężenia glukozy we krwi). Potrzebne będą dalsze badania, ale wyniki są obiecujące.
Imbir ma właściwości odchudzające. Nie jest to oczywiście cudowny środek, który leczy z otyłości, ale znacząco poprawia metabolizm. Pobudza krążenie i przyspiesza nieco spalanie tłuszczu w organizmie.
Ma działanie przeciwnowotworowe: badanie przeprowadzone na myszach wykazało, że przeciwutleniacz 6-gingerol, związek, który nadaje smak imbirowi, powoduje rzadsze pojawianie się guzów i zmniejszenie ich rozmiarów w stosunku do zwierząt, którym nie podawano gingerolu. Imbir inicjuje apoptozę (genetycznie zaprogramowane samobójstwo komórek) oraz autofagię (trawienie przez komórki własnych elementów) komórek raka jajników. Zaobserwowano też skuteczność imbiru w hamowaniu stanów zapalnych, a tym samym zapobieganiu rozwojowi komórek nowotworowych. Kolejne obiecujące badania wykazują pozytywne działanie imbiru w zwalczaniu raka piersi, prostaty i jelita. Naukowcy z Biological Sciences Department odkryli, że składniki chemiczne zawarte w imbirze hamują rozrastanie się komórek rakowych piersi nie wpływając jednocześnie na rozwój zdrowych komórek. Proces ten nazywany jest selektywną cytotoksycznością i polega na niszczeniu tylko „złych” komórek nowotworowych.
Najnowsze badania naukowców z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku dowiodły, że może być skutecznym środkiem w leczeniu bakteryjnego zakażenia dróg oddechowych, ma też silne właściwości, które ułatwią oddychanie chorym na astmę, a przy tym może także w naturalny sposób wzmocnić działanie leków rozszerzających oskrzela.
Pomocny przy chorobie refluksowej przełyku. Już dawno naukowcy odkryli, że imbir wspomaga leczenie wrzodów żołądka. Indiańscy naukowcy poszli o krok dalej i opisali dokładniej medyczny efekt działania imbiru. W badaniu opublikowanym w magazynie Molecular Nutrition and Food Research odkryli, że imbir jest od 6 do 8 razy silniejszy niż Prevacid – lek stosowany przy leczeniu choroby refluksowej przełyku.
Usuwa nieprzyjemny zapach z ust: imbir był przez długi czas używany do leczenia nieprzyjemnego oddechu. Ta orientalna technika odświeża jamę ustną po posiłku, a ponieważ zwiększa ona wydzielanie śliny, może być również z powodzeniem stosowana przez osoby, które odczuwają suchość w ustach.
Jest silnym afrodyzjakiem: niektórzy twierdzą, że imbir stymuluje pożądanie seksualne i podnosi poziom libido zarówno u mężczyzn jak i kobiet.
Olejek imbirowy stosuje się w preparatach wyszczuplająco-modelujących, bo pobudza krążenie i przyspiesza spalanie tłuszczu, walczy z cellulitem. Pełen świeżości i egzotyki zapach imbirowy jest bazą wielu perfum. Imbirowa nuta często współgra z innymi przyprawami (pieprzem, kardamonem) i dodaje "mocy" męskim kosmetykom.

Komu nie wolno jeść imbiru?

Imbir to bardzo ostra przyprawa, mająca drażniące działanie. Nie można się nią bezkarnie zajadać. Unikaj imbiru, jeśli jesteś w ciąży lub karmisz, chorujesz na przewlekłą chorobę przewodu pokarmowego, np. wrzody żołądka lub dwunastnicy, cierpisz na refluks żołądkowy.

Imbir wykazuje właściwości rozrzedzające krew, nie powinni go więc stosować pacjenci przyjmujący leki o takim działaniu oraz osoby, które czekają na różnego rodzaju zabiegi oraz operacje.

Imbir ma podobne działanie do aspiryny, którą lekarze zalecają pacjentom zagrożonym zakrzepicą, przyjmować co drugi dzień, celem rozrzedzenia krwi, jednak w odróżnieniu od aspiryny, imbir nie powoduje rozstroju żołądka. Pamiętaj: trzeba skonsultować przyjmowanie imbiru z lekarzem prowadzącym.

Skutki uboczne ze stosowania imbiru są stosunkowo rzadkie, ale warto wiedzieć, iż imbir przyjmowany w zbyt dużych ilościach może być przyczyną zgagi, biegunki oraz podrażnienia jamy ustnej.

Jak kupić dobry imbir?

Świeży imbir powinien być jędrny, nie powinien mieć plam, a jego barwa powinna oscylować między kremową a jasnobrązową. Nie kupuj kłączy imbiru, które mają miękkie plamy lub spleśniałą, pomarszczoną skórkę i gdy jest wysuszony.

Świeży imbir najlepiej trzymaj w lodówce, owinięty papierowymi ręcznikami i w plastikowych torebkach, tak przetrwa kilka tygodni.

Imbir surowy zawsze trzeba obrać, a najlepiej zeskrobać nożem skórkę tylko z kawałka, którego będziemy używać. Imbir należy szatkować w kierunku, w jakim ułożone są włókna.

Jeśli kupiłeś za dużo imbiru, możesz go obrać, zetrzeć na tarce i zamrozić

Imbiru w proszku nie kupuj na zapas, bo zwietrzeje. Małe opakowanie trzymaj w ciemnym i suchym miejscu. Imbir marynowany po otwarciu przechowuj w lodówce a kandyzowany - w słoiczku, w chłodnym i ciemnym miejscu.

Imbir w kuchni

Popularny w Polsce suszony mielony imbir różni się smakiem od świeżego i nie można go używać wymiennie. Surowy imbir dodaje świeżości i pikantności owocom morza, polepsza smak mdłych potraw i tłustych mięs, np. kaczki czy wieprzowiny. Mielony najlepiej nadaje się do potraw słodkich, np. herbatników, ciast, sałatek owocowych. Pasuje też doskonale do pieczonych jabłek.

Korzeń imbiru neutralizuje "rybi zapach", dlatego świetnie sprawdzi się jako przyprawa do dań rybnych, zwłaszcza w formie sushi, i owoców morza.

W żadnej potrawie nie powinno się go łączyć z ziołami, bo te kłócą się z jego aromatem. Świetnie za to komponuje się z przyprawami korzennymi: zielem angielskim, liściem laurowym, goździkami, kardamonem, cynamonem, gałką muszkatołową i pieprzem.

Mój naturalny antybiotyk – miód z kurkumą, imbirem i propolisem.
Domowy syrop na przeziębienie z miodem, imbirem i cytryną.
A oto moje propozycje dań z imbirem: (klikając na tytuł dania przejdziesz do przepisu)

Sałatka azjatycka z marynowanym imbirem i makaronem ryżowym. Asian salad with pickled ginger and rice noodles.

Warstwowa sałatka z imbirowym dressingiem. Layered salad with ginger dressing.

Korzenne babeczki. Gingerbread muffins.

Brzoskwiniowo imbirowy drink. Peach ginger drink.

Related topic (theme) in English:

Ginger.

10 Medicinal Ginger Health Benefits.

10 Health Benefits of Ginger – Prevent Cancer, Inflammation, and More.

Ginger: Health Benefits, Facts, Research